Türkiye’de Kablo Renk Kodları ve Kesit Uygunluğu

Türkiye’de elektrik tesisatlarında kablo renkleri ve kesitleri TS / EN / IEC standartlarına göre belirlenir. Uygulamada esas alınan ana standartlar:

• TS HD 308 S2 → İletken renk kodları

• TS HD 60364 → Alçak gerilim tesisleri

• IEC 60228 → İletken kesitleri

• IEC 60364-5-52 → Kablo kesiti seçimi

---

1️⃣ Kablo Renk Kodları (TS HD 308 S2)

🔹 Faz – Nötr – Topraklama Renkleri

İletken	Renk	Açıklama
Faz (L)	Kahverengi	Tek fazlı sistemlerde
Faz (L1)	Kahverengi	Üç faz
Faz (L2)	Siyah	Üç faz
Faz (L3)	Gri	Üç faz
Nötr (N)	Açık Mavi	Sadece nötr için kullanılır
Toprak (PE)	Sarı – Yeşil	Başka amaçla kullanılamaz
PEN	Sarı-Yeşil + Mavi uç	TN-C sistemlerde

📌 Önemli Notlar

• Açık mavi yalnızca nötr için kullanılır

• Sarı-yeşil yalnızca topraklama içindir

• Faz iletkenlerinde sarı-yeşil ve mavi kullanılamaz

---

2️⃣ Eski ve Yeni Renk Kodları (Sahada Karşılaşılan)

Sistem	Faz	Nötr	Toprak
Eski sistem	Siyah	Açık mavi	Yeşil
Yeni sistem (zorunlu)	Kahve-Siyah-Gri	Açık mavi	Sarı-Yeşil

➡️ Yeni tesislerde eski renk kodları kullanılamaz.

---

3️⃣ Kablo Kesiti Seçimi – Temel Kriterler

Kablo kesiti seçilirken tek başına akım değeri yeterli değildir.

Dikkate alınması gerekenler:

• Taşıyacağı akım

• Gerilim düşümü

• Kısa devre dayanımı

• Döşeme şekli

• Ortam sıcaklığı

• Kablo gruplaması

---

4️⃣ Bakır İletkenler İçin Yaygın Kesit – Akım Tablosu

(PVC izole, 70°C, tek damarlı – yaklaşık değerler)

Kesit (mm²)	Taşıyabileceği Akım (A)
1,5 mm²	14–18 A
2,5 mm²	20–26 A
4 mm²	28–36 A
6 mm²	36–46 A
10 mm²	50–65 A
16 mm²	70–85 A
25 mm²	90–115 A
35 mm²	110–140 A
50 mm²	140–170 A

📌 Kesin değerler için IEC 60364-5-52 tabloları esas alınmalıdır.

---

5️⃣ Nötr İletken Kesiti Kuralları

• Tek fazlı sistemlerde:
  👉 Nötr = Faz kesiti

• Üç fazlı sistemlerde:

  • Lineer yük → Nötr = Faz

  • Harmonikli yük → Nötr ≥ Faz

📌 Özellikle:

• UPS

• Bilgisayar

• LED sürücüler
  gibi sistemlerde nötr kesiti küçültülmemelidir.

---

6️⃣ Topraklama (PE) İletkeni Kesiti (IEC 60364)

Faz Kesiti (mm²)	PE Kesiti (mm²)
≤ 16	Faz ile aynı
16 < S ≤ 35	16 mm²
> 35	Fazın %50’si

📌 Bu tablo koruma topraklaması için geçerlidir.

---

7️⃣ Pano ve Kablo Uygulamalarında Sık Yapılan Hatalar

❌ Faz kablosunda mavi kullanılması
❌ Topraklama kablosunun sarı-yeşil olmaması
❌ Nötr kesitinin küçültülmesi
❌ Harmonikli sistemlerde nötr ihmal edilmesi
❌ Projeye aykırı kesit kullanımı
❌ Etiketsiz kablo uçları

---

8️⃣ Kontrol ve Denetimde Nelere Bakılmalı?

✔ Kablo renkleri standart mı?
✔ Kesitler projeye uygun mu?
✔ Nötr ve toprak doğru bağlanmış mı?
✔ Pano içi renk karışıklığı var mı?
✔ Etiketleme yapılmış mı?

---

9️⃣ Blog İçin Kısa Sonuç Metni

Elektrik tesisatlarında kablo renk kodları ve kesit seçimi yalnızca düzen için değil, can ve mal güvenliği için zorunludur. Türkiye’de TS HD 308 ve IEC 60364 standartlarına uygun olmayan uygulamalar ciddi elektriksel riskler oluşturur.

www.elektrikegitimi.com