1. MEP Projelerinde Yaygın Risk Türleri
1.1. Teknik Riskler
- Tasarım uyumsuzlukları
- HVAC sistem kapasite eksiklikleri
- Yangın söndürme sistemi yetersizlikleri
- Malzeme/ekipman uyumsuzlukları
- BIM model ile saha uyumsuzlukları
- Çift borulama hatası
- Kanal-kablo tavası çakışması
- Proje revizyonlarının geç ulaşması
- As-built eksiklikleri
- Test & devreye alma eksikliği
- Su kaçağı testlerinin yapılmaması
- Akustik yalıtım hataları
- Filtre yönü ters yerleştirilmiş cihazlar
- Sıcaklık sensörlerinin yanlış yerleştirilmesi
- Eksenel kompansatör montaj hatası
- Genleşme tankı yetersizliği
- Boru çapı ile vana seçimi uyuşmazlığı
- Yangın dolabı debi yetersizliği
- Otomasyon sistemi ile cihaz haberleşme sorunu
- Cihaz etiketleme eksikliği
1.2. Zamanlama Riskleri
- Tedarik gecikmeleri
- Şantiye erişim ve teslimat problemleri
- Onay süreçlerinde gecikmeler (özellikle yangın, gaz, ve su projelerinde)
- İş programı güncellemesinin yapılmaması
- Koordinasyon toplantılarının aksaması
- Uygulama sırasının yanlış planlanması
- Alt yüklenicilerin geç mobilize olması
- Çalışma izinlerinin geç alınması
- Yerinde karar mekanizması eksikliği
- Teslimat planlarının çakışması
- Prefabrikasyon süresinin uzaması
- Montaj alanına erişim engeli
- Proje değişikliklerinin geç bildirilmesi
- Onaylı çizimlerin geç gelmesi
- Mimari revizyonların sık değişmesi
- İklim koşullarına hazırlıksızlık
- Vardiya planlamasındaki aksaklık
- Tatil dönemlerinde işgücü azalması
- Erken malzeme siparişi eksikliği
- Kritik malzemenin ithalata bağlı olması
1.3. Finansal Riskler
- Dolar/Euro bazlı malzeme artışları
- İşçilik maliyetlerinin artışı
- Değişiklik taleplerinden doğan ek maliyetler
- Döviz kurundaki ani dalgalanmalar
- Malzeme zayiat oranının yüksekliği
- Geç ödeme kaynaklı nakit akış sıkıntısı
- Beklenmeyen cezai yaptırımlar
- Onaysız yapılan işler nedeniyle red ödemeler
- Proje süresinin uzaması sonucu ek giderler
- İş kazası sonucu doğan mali yük
- Tazminat talepleri ve sigorta boşlukları
- Uygunluk belgesi alınmaması nedeniyle ödeme gecikmesi
- Vergi ve gümrük masraflarının artışı
- Vade farkı maliyetlerinin yükselmesi
- Alt yükleniciye fazla ödeme yapılması
- Malzeme iadesinden doğan zarar
- Enflasyon nedeniyle sözleşme fiyatlarının yetersiz kalması
- Nakliye maliyetlerinde artış
- Malzeme çalınma/kayıp riski
- İthal ekipmanda gümrük gecikme cezası
1.4. Koordinasyon Riskleri
- Mimari tasarım ile mekanik çakışmalar
- Diğer disiplinlerle planlama uyuşmazlığı (özellikle elektrik ve yapı grubu ile)
- 3D BIM modelin yeterince detaylandırılmaması
- Aynı alanı paylaşan sistemlerin çakışması
- Koordinasyon toplantılarında mühendislik kararlarının alınmaması
- Elektrik pano ve cihaz yerleşimi ile HVAC çakışması
- Statik açılımların geç iletilmesi
- Asma tavan detayı ile menfez uyumsuzluğu
- Yapısal elemanlarla boru güzergahı çakışması
- Proje ofisi ile saha arasında bilgi akışı eksikliği
- Otomasyon cihazlarının yerleşim çakışması
- Eş zamanlı montaj planlarının yapılmaması
- Yangın ve sıhhi sistemlerin tavan altı güzergahlarında çakışması
- Kanal menfez ölçülerinin tavan açıklığına uymaması
- Yükseltilmiş döşeme altında borulama yer eksikliği
- Havalandırma bacası ve elektrik şaftının aynı zonu paylaşması
- Kablo tavası ile duman detektörü çakışması
- Mekanik odadaki cihaz erişim alanı yetersizliği
- Tesisat güzergahlarının mimariyle uyumsuz olması
- Saha ve ofis planlamasının uyumsuzluğu
2. Risk Analizi Yaklaşımları
Örnek İstatistikler ve Tablolar
2.1. Niteliksel Risk Analizi
- SWOT Analizi (Güçlü, Zayıf Yönler, Fırsatlar, Tehditler)
- Risk Matrisleri (İhtimal x Etki Matrisi)
- Uzman görüşü ile risk skorlama
- Risk önceliklendirme tablosu
- Deneyim aktarımı oturumları
- Anket ve geri bildirim formları
- Teknik kurul değerlendirmesi
- Kritik alan taraması
- Görsel saha denetimi ve raporlama
- Disiplinler arası risk paneli
2.2. Niceliksel Risk Analizi
- Monte Carlo Simülasyonu
- Kontenjan (contingency) bütçe tahmini
- Gantt şeması üzerinden kritik yol analizi
- Histogram ile işgücü risk analizi
- Yüzde dağılımlı bütçe riski
- Etki-olasılık korelasyon grafiği
- Parasal değer ile risk skorlama
- Faaliyet bazlı maliyet hassasiyet analizi
- Zaman-maliyet entegre risk analizi
- R Programı ile istatistiksel senaryo üretimi
3. Kriz Senaryoları ve Müdahale Planları
4. Proje Risk Kayıtlarının Tutulması
- Risk Register (Excel veya proje yazılımında)
- Güncel tehdit ve fırsatların listelenmesi
- Her bir risk için: sorumlu kişi, çözüm tarihi, olasılık ve etki skorları
- Renk kodlarıyla önceliklendirme yapılması
- Haftalık güncellemeler ve kontrol listesi takibi
- Disiplin bazlı ayrı risk kayıtları
- Yönetici özet raporu oluşturulması
- Karar ağacı ile alternatif senaryo belirleme
- Risklerin tarihçesi ve çözüm arşivinin tutulması
- Erken uyarı sistemi ile otomatik alarm tanımları
- Kritik risklerin toplantı gündeminde tutulması
- KPI’larla ilişkilendirilmiş risk izleme
- Risk skor değişim grafikleri
- Otomatik mail ile haftalık raporlama
- Sözleşme maddeleriyle risk eşleştirme
- Yüklenici risk puanlaması
- Mobil cihazla sahadan anlık veri girişi
- Test ve kontrol risklerinin ayrı takibi
- Risk atama ve çözüm süresi analizi
- Risk çözüm sürecinin zaman çizelgesine entegrasyonu
Levent Şahin Yazısından Alıntıdır. (1) Türkiye'nin öne çıkan MEP Yöneticileri Serisi-1 MEP Projelerinde Risk Yönetimi ve Kriz Senaryoları | LinkedIn
Twitter
Google+
Rss Feed
